Znalezienie się w sytuacji, gdzie komornik zajmuje majątek, może być stresujące. Zwłaszcza gdy wydaje się, że nie ma się nic do zabrania. W Polsce, prawo jasno określa, co jest chronione przed egzekucją komorniczą. Przy czym istnieją też przedmioty i środki, które komornik może zająć, nawet jeśli dłużnik twierdzi, że „nic nie ma”. W tym artykule omówimy, jakie prawa chronią dłużnika. Podamy co może zająć komornik, oraz jakie kroki można podjąć, gdy wydaje się, że nie ma już co zabrać. Przedstawimy również kluczowe orzeczenia sądowe, które mogą wpływać na postępowanie komornika.
Co jest chronione przed zajęciem?
Prawa dłużnika w Polsce są chronione. Stanowi o tym Art. 829 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, który mówi, że komornik nie może zająć przedmiotów niezbędnych do życia codziennego, jak ubrania, żywność, czy podstawowe sprzęty domowe.
Co może zabrać komornik?
Mimo braku majątku, komornik ma możliwość zajęcia:
- Przychody: Wszelkie wpływy na konto bankowe, nawet jeśli to minimalne świadczenia socjalne, mogą być zajęte, choć istnieje kwota wolna od zajęcia.
- Rzeczy luksusowe: Jeśli masz przedmioty o wartości przekraczającej minimum egzystencjalne, jak elektronika czy biżuteria, mogą one zostać zajęte.
- Wspólny majątek: Jeśli żyjesz z kimś, kto posiada majątek, a masz wspólne rzeczy, komornik może zająć część należącą do Ciebie.
Orzeczenia sądowe
Orzeczenia sądowe pokazują, jak prawo jest stosowane w praktyce:
- Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 marca 2023 r., sygn. akt II GUp 12/22, gdzie sąd stwierdził, że nawet w przypadku braku majątku, komornik może zająć przyszłe wpływy na konto bankowe dłużnika, ale musi to robić z poszanowaniem kwoty wolnej od zajęcia.
- Wyrok Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 20 listopada 2023 r., sygn. akt I C 456/23, który podkreślił, że komornik nie może zająć rzeczy niezbędnych do życia, ale może zająć przedmioty, które nie są niezbędne, nawet jeśli dłużnik twierdzi, że „nic nie ma”.
- Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 lipca 2024 r., sygn. akt I ACa 987/24, gdzie sąd uznał, że komornik może zająć majątek wspólny małżonków, ale tylko w części należącej do dłużnika, co wymaga dokładnego ustalenia własności.
Jakie są kroki, gdy komornik „nic nie zabiera”?
Jeśli komornik stwierdzi, że nie ma z czego prowadzić egzekucji, możliwe są:
- Wniosek o umorzenie postępowania: Jeśli komornik uzna egzekucję za bezskuteczną, może umorzyć postępowanie, ale to nie oznacza umorzenia długu.
- Wniosek o wyjawienie majątku: Wierzyciel może złożyć taki wniosek, co zobowiązuje dłużnika do złożenia sądowego wykazu swojego majątku.
Przyszłe perspektywy
Przyszłe dochody są również w zasięgu komornika:
- Emerytura: Komornik może zająć część przyszłych emerytur, zwłaszcza w przypadku długów alimentacyjnych.
- Praca na czarno: Jeśli dłużnik pracuje bez umowy, komornik może starać się ustalić źródła dochodu i zająć je.
Jak chronić się przed komornikiem?
Aby chronić swoje prawa:
- Konsultacja prawna: Pomoc prawnika może uchronić przed nieprawidłowymi działaniami komornika.
- Zarządzanie majątkiem: Przedmioty o większej wartości można próbować chronić, np. przez przekazanie ich osobom trzecim na czas, ale z zachowaniem prawa. Działania podejmowane przez dłużnika mogą być niekiedy potraktowane jako działanie na szkodę wierzyciela. Takie postępowanie może być zakwalifikowane jako przestępstwo.
Podsumowanie
Komornik może zająć wiele rzeczy nawet, gdy wydaje się, że „nic nie mam”, włączając przyszłe dochody i przedmioty niebędące niezbędne do życia. Prawo chroni minimum egzystencjalne. Jednak dłużnik powinien być świadomy, że jego sytuacja może ulec zmianie, co może wpłynąć na możliwości egzekucyjne komornika. Ważne jest, aby znać swoje prawa, rozumieć procedury i być gotowym na współpracę z komornikiem lub prawnikiem, aby uniknąć nadmiernych obciążeń.