Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU) to nowoczesne narzędzie w polskim systemie sądownictwa, którego celem jest szybkie i efektywne dochodzenie roszczeń pieniężnych bez konieczności stawienia się na rozprawie. Wprowadzone w 2010 roku, EPU umożliwia wierzycielom uzyskanie nakazu zapłaty za pośrednictwem Internetu, co znacząco zmniejsza koszty i czas postępowania. W tym artykule przyjrzymy się, jak działa EPU, jakie są jego kluczowe aspekty, oraz szczegółowo omówimy proces odwoływania się od nakazu zapłaty wydanego w ramach tego postępowania.
Co to jest EPU?
EPU, czyli elektroniczne postępowanie upominawcze, jest specjalnym trybem postępowania sądowego, który pozwala na załatwienie sprawy sądowej bez konieczności fizycznej obecności stron przed sądem. Całe postępowanie odbywa się elektronicznie poprzez platformę e-sądu, zarządzaną przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie. Głównym założeniem tego postępowania jest szybkość – nakazy zapłaty mogą być wydawane w ciągu kilku dni od złożenia pozwu. Jest to nieporównywalne z tradycyjnymi procedurami sądowymi. W EPU stosuje się ograniczone formalności, a pozew składa się za pomocą specjalnego formularza internetowego, bez konieczności załączania dowodów w formie papierowej.
Zasady i wymogi EPU
Aby skorzystać z EPU, kluczowe jest zrozumienie kilku podstawowych zasad:
- Elektroniczne składanie pozwu: Pozwy wnoszone są wyłącznie drogą elektroniczną, co wymaga posiadania konta na platformie e-sądu oraz podpisu elektronicznego.
- Roszczenia pieniężne: EPU dotyczy wyłącznie roszczeń o zapłatę, które są wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu.
- Brak dowodów: W pozwie nie dołącza się dowodów, ale należy je szczegółowo opisać, co oznacza, że sąd opiera się na zaufaniu do twierdzeń powoda.
- Niższe koszty: Opłata sądowa w EPU wynosi 1,25% wartości przedmiotu sporu, z minimalną kwotą 30 zł, co jest znacząco niższe niż w tradycyjnym postępowaniu.
Jak otrzymuje się nakaz zapłaty w EPU?
Po złożeniu pozwu, sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym, czyli bez przeprowadzania rozprawy. Jeżeli sąd uzna, że twierdzenia powoda są wiarygodne i nie ma podstaw do odmowy wydania nakazu, wydaje on nakaz zapłaty. Nakaz ten jest następnie doręczany pozwanemu w formie papierowej, wraz z pouczeniem co do sposobu i terminu wniesienia sprzeciwu. Warto pamiętać, że doręczenie jest uznawane za skuteczne, jeśli wysłano je na adres zameldowania pozwanego. Może to stanowić wyzwanie dla osób nie mieszkających pod tym adresem.
Jak odwołać się od nakazu zapłaty w EPU?
Jeżeli pozwany nie zgadza się z nakazem zapłaty, ma prawo wniesienia sprzeciwu. Procedura odwołania jest następująca:
- Termin: Sprzeciw należy wnieść w ciągu 14 dni od dnia doręczenia nakazu zapłaty. Termin ten jest bardzo ścisły, a jego przekroczenie skutkuje uprawomocnieniem się nakazu.
- Forma sprzeciwu: Sprzeciw można złożyć zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej, jeżeli pozwany posiada konto w systemie e-sądu. W sprzeciwie nie trzeba przedstawiać dowodów ani szczegółowo uzasadniać swojego stanowiska; wystarczy wyraźnie zaskarżyć nakaz zapłaty.
- Skutki sprzeciwu: Wniesienie sprzeciwu skutkuje utratą mocy przez nakaz zapłaty, a postępowanie w sprawie podlega umorzeniu.
Konsekwencje i dalsze kroki
Po wniesieniu sprzeciwu, nakaz zapłaty nie może być podstawą egzekucji, a sprawa przechodzi do dalszego etapu postępowania, o ile Powód ponownie wniesie pozwem ale już przed sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanego. Poniżej zalety złożenia sprzeciwu w EPU:
- Weryfikacja dowodów: Pozwany może przedstawić swoje dowody na rozprawie, co nie było możliwe w ramach EPU.
- Dłuższy czas trwania: Postępowanie w trybie zwykłym może trwać dłużej, co daje pozwanego więcej czasu na przygotowanie obrony.
- Koszty: Koszty procesu są rozdzielane między strony zgodnie z zasadami, a powód może odzyskać wcześniej wniesioną opłatę sądową w EPU, jeśli ponownie wniesie pozew w ciągu 3 miesięcy od umorzenia postępowania EPU.
EPU to innowacyjna forma dochodzenia roszczeń. Wymaga jednak od pozwanego szybkiego działania w przypadku otrzymania nakazu zapłaty. Zrozumienie procesu i terminów jest kluczowe dla skutecznego odwołania się od decyzji sądu, co może zapobiec niechcianym konsekwencjom finansowym. Dlatego tak ważne jest, aby zarówno wierzyciele, jak i dłużnicy byli świadomi swoich praw i obowiązków w ramach elektronicznego postępowania upominawczego.